Dessegur à vel una o vel un audì ciantan śën d’instà „Cji, cji, cji…“ ntëur dlieja, o povester assé che zachei à udù n majer ucel che sparësc tla bocula sëura l’ëura dl ciampanil de dlieja de Urtijëi.
L se trata de n pèr de filadrësses, “Turmfalke” per tudësch y “gheppio” per talian, che à fat coa te ciampanil. Ntëur mez juni pudoven pona usservé i doi pitli che cucova for inò ora. N udova nce coche i genitores ova n drë not a vejelé i pitli cun surices y lingioles.
La filadrëssa fej da 3 a 6 ueves che vën cuei ora per zirca 28 dis. I pitli jola pona ora do plu o manco 30 dis che i ie unì vejelei te coa. Na filadrëssa arjonj n pëis danter 190 y 280 g y cun l’eles spanedes na larghëza de 80 cm. La desferënza danter mandl y baibl possen udëi dantaldut dal culëur dl cë, la baibl à l cë ros y l mandl grij-brunel.
La filadrëssa fej coa te truep posć te Gherdëina, sibe tla valeda che nce su per nosta montes. Tl’Europa iel un di uciei de rapina che vën dant mpue dlonch y che ie bon de se adaté ai ambienc che ti vën pitei: l adrova mé assé pitli tieres da magë.
Sun la foto la doi pitla filadrësses te coa sëura l'ëura de dlieja
Alma Runggaldier y Maria Delago
